افچنگ دیار اهل دل ... دیار دلداران

حدود 50 سال پیش مجسمه‌ سه متری به عنوان نماد کوهنوردان ایرانی در میدان دربند نصب شده است. مجسمه‌ای که بسیاری از کوهنوردان خاطرات‌شان از ورزش را با او به یاد می‌آورند. در سال 1337 کوهنوردان باسابقه کشور پیشنهادی را مبنی بر ساخت و نصب یک مجسمه با موضوع کوهنوردان ایرانی به فدراسیون کوهنوردی دادند. سرهنگ بیات که در آن سال‌ها رییس فدراسیون کوهنوردی بود با این پیشنهاد موافقت کرد و با همکاری و حمایت مالی شهرداری تهران کار ساخت مجسمه آغاز شد.

به گزارش ایسنا، سرهنگ بیات، امیر شاه‌قدمی را به عنوان مدل به استاد رضا لعل‌ریاحی، مجسمه‌ساز و استاد دانشکده هنرهای زیبا معرفی کرد و شاه‌قدمی حدود هشت ماه و روزی هفت ساعت نزد ریاحی می‌رفت و به شکلی که گفته شده بود، ژست می‌گرفت تا پیکر مجسمه تراشیده شود،‌ بعد برای اولین‌بار در سال 1338 مدل گچی این مجسمه در میدان نصب شد، اما زمستان همان سال به دلیل بارندگی و یخ‌زدگی، بخش‌هایی از مجسمه آسیب دید.

در سال 1341 مدل سیمانی مجسمه ساخته و جایگزین مجسمه قبلی شد و بعدها به مجسمه رنگ مسی زده شد و سال‌هاست که در میدان دربند پابرجا و نماد کوهنوردان ایرانی است. امیر شاه‌قدمی (معروف به شاه‌بابا) متولد 1309 قوچان، که سال‌ها مربی کوهنوردی، چتربازی و اسکی بود. شاه‌قدمی در 17 سالگی وارد ارتش شد و در دانشگاه نظامی کوهنوردی را فرا گرفت و حدود 15 سال بعد هم چتربازی و اسکی را فراگرفت و در سال 1340 برای همکاری در عملیات نجات یک فروند هواپیمای آمریکایی سقوط کرده در قله زردکوه به کاخ شاه دعوت و از سوی رئیس‌جمهور وقت آمریکا (کندی) مدال لیاقت به وی اهدا شد.