افچنگ دیار اهل دل ... دیار دلداران

افسردگی یکی از رایج‌ترین مشکلات روان آدمی است که گاهی طیف وسیعی از مردم را مبتلا می‌کند و در جامعه‌ای که بر عکس بیماریهای جسمی، برای درمان بیماریهای روانی از مراجعه به روانپزشک خودداری می‌شود، استفاده از گیاهان دارویی گزینه مفیدی پنداشته می‌شود.
امروزه استفاده از گیاهان دارویی در درمان بسیاری از بیماری‌های روحی و جسمی تایید شده است. افسردگی نیز مستثنی نبوده و می‌توان حالات خفیف تا متوسط بیماری و علائم خاص آن را به کمک بعضی گیاهان درمان کرد.

مهم‌ترین علائم افسردگی عبارتند از:
- غم بسیار شدید
- از دست دادن انگیزه
- خستگی هنگام بیدار شدن صبح
- کاهش عملکرد جسمانی و فکری
- مشکل در تمرکز
- خواب ناآرام و آشفته
- اضطراب پنهان
- احساس بی‌ارزش بودن

زمانی که علائم افسردگی موقت و تک و به عنوان مثال در پی اتفاقی ناگوار در زندگی مانند فوت یکی از نزدیکان، طلاق و... بروز کند، امید به بهبود سریع‌تر بیماری با این روش وجود دارد. به نظر می‌رسد که درصورت مقتضی درمان کافی بوده و نیازی به مصرف داروهای شیمیایی نیست. همچنین می‌توان آن‌ها را در کنار درمان‌های دارویی به کار برد تا نتایج بهتری حاصل شود.

گیاهانی با خاصیت ضد افسردگی
بعضی گیاهان قابلیت درمان افسردگی و در کنار آن تاثیرات ضد اسپاسم عضلانی، هماهنگ کنندگی و ضد اضطراب را نیز دارند که شناخته شده‌ترین آن‌ها گل راعی یا گل چای است. این گیاه مورد مطالعه بسیاری از تحقیقات علمی بوده و با داروهای شیمیایی درمان افسردگی مقایسه شده است. گل چای حاوی مقادیر بالای محرک هاست که عملکرد آن مانع از غلبه سروتونین، دوپامین، نورآدرنالین وGABA (مهم‌ترین ناقل عصبی بازدارنده سیستم عصبی مرکزی) می‌شود. همچنین موجب سطح سلامت این ناقل‌های عصبی نیز خواهد شد. یکی دیگر از تاثیرات این گیاه افزایش مقدار ملاتونین؛ ناقل عصبی خواب است.
عوارض جانبی به ندرت ممکن است دیده شود اما به هر حال امکان آن وجود دارد که مشکلات گوارشی و حساسیت به نور خورشید از آن جمله‌اند. همچنین به تداخل دارویی نیز دقت داشته باشید و در صورت مصرف داروهای ضدانعقاد خون، ‌بعضی قرص‌های ضد بارداری، ‌داروهای ضد افسردگی و... حتما باید با پزشک مشورت کرد.

زعفران و اثر اعجاب آورش در درمان افسردگی
زعفران یکی از ارزشمند‌ترین گیاهان در همه جای دنیا شناخته شده است که حاوی کاروتنوئید‌ها ازجمله پروویتامین A است. زعفران خاصیت ضد افسردگی و همچنین تسکین درد و ضدالتهابی دارد. به علاوه در رفع مشکلات جنسی مربوط به افسردگی نیز تاثیر گذار است. البته نباید در مصرف افراط کرد زیرا مقدار خیلی زیاد خطرناک است. عوارض جانبی آن بسیار به ندرت ممکن است دیده شود و تنها در خانم‌های باردار به خاطر افزایش انقباضات رحمی بهتراست با احتیاط مصرف شود.

گیاهانی با خاصیت آرام بخشی
جینسینگ گیاهی آرامش بخش است که برای مشکلات‌شناختی مرتبط با افسرگی بسیار مفید خواهد بود. روغن بابونه نیز بسیار آرام بخش و ضد استرس است و برای رفع شوک‌های عصبی تاثیرگذار است. می‌توان این روغن را روی پوست ماساژ داد و یا با کمی عسل میل کرد. گیاه ولیک یا خفچه در درمان حالات افسردگی مرتبط با یائسگی و مشکلات خواب مؤثر است. گل ساعتی و بادرنجبونه نیز برای اضطراب توصیه می‌شود. اگر صبح‌ها خیلی زود از خواب بیدار می‌شوید از زیرفون کمک بگیرید. این گیاه در مقدار کم نیز مفید بوده و برای هیچ کس حتی خانم‌های باردار نیز منع مصرف نداشته و در کودکان از سن 6 سالگی به بعد نیز قابل مصرف است. همچنین برای اختلالات گوارشی مربوط به انجیر نیز مفید است.

چند توصیه مهم در مورد درمان افسردگی
- روزانه 5/ 1 لیتر آب بنوشید. حتما هر قرص گیاهی را با یک لیوان آب میل کنید و بدانید که جوشانده‌ها ارجحیت دارند.
- عناصر کمینه در درمان افسردگی مفید هستند. در درمان این بیماری مواد حاوی مس باید صبح‌ها و 3 بار در هفته مصرف شوند. لیتیوم و منگنز باید شب‌ها دریافت شوند.
- روی در سنتز سروتونین ضروری است و باید شب‌ها مصرف شود. البته توجه داشته باشید که داروهای ضدافسردگی مقدار روی را کم می‌کنند.
- تغذیه تاثیر قابل توجهی در درمان افسردگی دارد. مقدار اسیدهای چرب غیر اشباع چندتایی را در برنامه غذایی بیشتر کنید. انواع ماهی‌های چرب و دیگر محصولات دریایی، روغن کلزا و گردو منابع غنی این اسیدهای چرب هستند. مصرف شکلات را نیز به خاطر تاثیرات عالی آن از قلم نیاندازید. ویتامین‌های گروه B وتریپتوفان‌ را نیز حتما در برنامه غذایی داشته باشید.